Obowiązek przekazania klientom informacji na temat obecności alergenów w produkcie spożywczym wynika z treści rozporządzenia UE nr 1169/2011.
W załączniku II do w/w rozporządzenia zostały wymienione “substancje lub produkty powodujące alergię lub reakcje nietolerancji”:
- zboża zawierające gluten (pszenica, żyto, jęczmień, owies, orkisz, kamut)
- skorupiaki
- jaja
- ryby
- orzeszki ziemne
- soja
- mleko
- orzechy (migdały, laskowe, włoskie, nerkowca, pecan, brazylijskie, pistacje, makadamia)
- seler
- gorczyca
- nasiona sezamu
- dwutlenek siarki i siarczyny w stężeniach powyżej 10 mg/kg lub 10mg/l
- łubin
- mięczaki
Za alergeny uznane są również pochodne tych substancji i produktów (szczegóły znajdują się w Załączniku II).
W wyrobie gotowym mogą znaleźć się takie substancje i produkty w wyniku działań:
- zamierzonych – jako składnik dodany w procesie produkcji
- niezamierzonych – jako zanieczyszczenie.
Obecność zamierzona
Obowiązkiem producenta jest przekazanie konsumentowi informacji na temat obecności substancji lub produktów powodujących alergie w wykazie składników (Artykuł 21). Oznaczenie powinno zawierać odniesienie do nazwy wymienionej w Załączniku II, natomiast sama nazwa powinna być wyróżniona (kolor, tło, pogrubienie, styl czcionki).
W przypadku braku wykazy składników, obecność substancji i produktów powodujących alergie jest oznaczona przez słowo “zawiera”, po którym podana jest nazwa tej substancji lub produktu.
Obecność niezamierzona
Deklaracja dotycząca obecności substancji lub produktów powodujących alergię, które mogą znaleźć się w żywności w sposób niezamierzony jest dobrowolna (rozdział V, artykuł 36, pkt.3 w/w rozporządzenia):
„Może zawierać: …” (lista substancji i produktów powodujących alergię, które mogą być obecne w wyrobie gotowym)
Producent sam ocenia czy powinien informować swoich klientów o możliwej obecności alergenów w swoich produktach. Warto jednak mieć na uwadze, że nawet niewielkie ilości substancji powodującej alergię w żywności mogą wywołać niebezpieczną dla zdrowia i życia reakcję u osoby uczulonej.
Aby zminimalizować albo wykluczyć ryzyko przedostania się do wyrobu gotowego nawet minimalnych ilości substancji powodujących alergię producent powinien wprowadzić odpowiednie działania już od momentu przyjęcia do magazynu surowca zawierającego alergeny, a od strony dokumentacji – w trakcie uzgadniania specyfikacji surowców i opakowań z dostawcą.
Należy zauważyć, że nie istnieje definicja ilości śladowych alergenów. Dlatego używanie na etykiecie formuły „Może zawierać ślady: ….” jest nieprawidłowe.